ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΑ
ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ 2020/21
Τα Βρυσιά Φαρσάλων το 1952
Τα Βρυσιά Φαρσάλων το 1952. Στην αρχή στη μεγάλη ευθεία [από Ν. Μοναστήρι] και στο βάθος ο Άγιος Αθανάσιος και το νεκροταφείο του χωριού. Στην έξοδο του χωριού και δεξιά βλέπετε τα καλύβια των συμπατριωτών μας που ξεχείμαζαν στα Βρυσιά. Στο τελευταίο κομμάτι η Κόκκα και οι στροφές στα μπακαλαίικα. Πολλοί συμπατριώτες μας θα θυμούνται το πέρασμά τους από τα καλύβια [στα σίδερα λέγαν] στα Βρυσιά.Το video γύρισε το Ελληνοαμερικανός Constantine Railey που επισκέφτηκε την πατρίδα του Κρυόβρυση Ελασσόνας και κατέγραφε εικόνες της διαδρομής.
[Ευχαριστούμε τον Γ. Αρμανίδη για την εύρεση του video ]
ΒΑΚΑΡΗ και ΝΕΑ ΠΕΥΚΗ στην οθωμανική απογραφή του 1454/5
Η ΒΑΚΑΡΗ
Σύμφωνα με την οθωμανική απογραφή του 1454/55 στη Βάκαρη κατοικούσαν 25 πλήρεις οικογένειες, 2 ενήλικοι άγαμοι και 1 οικογένεια χήρας γυναικός. Υπολογίζοντας τις πλήρες οικογένειες 4-5μελείς και των χηρών 2-3μελείς, εκτιμούμε ότι στη Βάκαρη κατοικούσαν περίπου 130 άτομα. Σε όλη την περιφέρεια των χωριών [που μετά την απελευθέρωση αποτέλεσαν το Δήμο Κοθωνίων] δεν είχαν εγκατασταθεί Μουσουλμάνοι παρά μόνο χριστιανικά νοικοκυριά.
Κάθε ενότητα, στις περισσότερες περιπτώσεις, περιελάμβανε ένα ολόκληρο χωριό, είτε τμήμα ενός χωριού ή και περισσότερα χωριά. Τα φορολογικά εισοδήματα αποτελούνται από ένα κλάσμα επί της παραγωγής και από έναν αριθμό φόρων που βαρύνουν τα άτομα και που πληρώνονται σε μετρητά.
Το Karye-i Vakari, [Βάκαρη] - μαζί με το Πλοπ/Νέα Πεύκη και το Τυχάι/Ξυλοχώρι αποτελούσαν αυτοτελές Τιμάριο των Aruz Alemdâr και Musa Çelebi.
Το καλοκαίρι του 1455 εισέπραξαν από τους χωρικούς της Βάκαρης τα εξής ποσά:
Από το σιτάρι 12 κοιλά Χ 8 96 άσπρα
Από το κριθάρι 5 Χ 5 25 άσπρα
Από το λινάρι 7 άσπρα
Από λαχανόκηπους [τη δεκάτη] 10 άσπρα
Από τον φόρο των αιγοπροβάτων 480 άσπρα
Από το φόρο των χοίρων 10 άσπρα
Από το φόρο των νυφών* και των εγκλημάτων** 25 άσπρα
Από τη σπέντζα 631 άσπρα
Σύνολο 1.284 άσπρα
ΠΛΟΠ/ΝΕΑ ΠΕΥΚΗ
Σύμφωνα με την οθωμανική απογραφή του 1454/55 στο Πλόπ/Νέα Πεύκη κατοικούσαν 50 πλήρεις οικογένειες, 6 ενήλικοι άγαμοι και 3 χήρες. Υπολογίζοντας τις πλήρες οικογένειες 4-5μελείς και των χηρών 2-3μελείς, διαπιστώνουμε ότι στο Πλόπ κατοικούσαν περίπου 260 άτομα.
Περισσότερα: ΒΑΚΑΡΗ και ΝΕΑ ΠΕΥΚΗ στην οθωμανική απογραφή του 1454/5
Το ΦΟΡΤΩΣΙ - ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΑ και ΣΗΜΕΡΑ
ΤΟ ΦΩΡΤΩΣΙ ΤΟ 1982
ΤΟ ΦΟΡΤΩΣΙ ΤΟ 1978
 |
 |
ΤΟ ΦΟΡΤΩΣΙ ΣΗΜΕΡΑ [φώτο του Γιάννη Τεντολούρη]
Η ΒΙΤΣΙΣΤΑ/ ΜΕΣΟΧΩΡΑ στην Οθωμανική απογραφή του 1454/5
Η οθωμανική κατάκτηση της Θεσσαλίας πραγματοποιήθηκε σε τρείς φάσεις, α΄ φάση 1386-1387 β΄ φάση 1392-1393 και 1396-1397 γ΄φάση 1414-1470. Η πρώτη σωζόμενη απογραφή πληθυσμού και αγαθών με φορολογικά στοιχεία έγινε το 1454/5.
Τα οθωμανικά κατάστιχα δημοσιεύτηκαν αφού μεταγράφηκαν από την οθωμανική γραφή [με αραβικά στοιχεία] στην τουρκική. Τα αριθμητικά στοιχεία έχουν δημοσιευτεί και στα ελληνικά. Τα ονόματα των κατοίκων δεν έχουν δημοσιευτεί στα ελληνικά ακόμα και δεν έχουν μελετηθεί. Φτάνουν όμως από Τουρκία αποσπασματικά. Ο απογραφέας κατέγραψε πρόσωπα με τα ονόματά τους, μόνο όμως τους αρχηγούς νοικοκυριών.
Σύμφωνα λοιπόν με αυτή την απογραφή στη Βιτσίστα κατοικούσαν 76 πλήρεις οικογένειες, 18 ενήλικοι άγαμοι και 14 χήρες. Υπολογίζοντας τις πλήρες οικογένειες 4-5μελείς και των χηρών 2-3μελείς, διαπιστώνουμε ότι στη Βιτσίστα κατοικούσαν περίπου 400 άτομα. Σε όλη την περιφέρεια των χωριών, που μετά την απελευθέρωση αποτέλεσαν το Δήμο Κοθωνίων, δεν είχαν εγκατασταθεί Μουσουλμάνοι παρά μόνο χριστιανικά νοικοκυριά.
Οι πόλεις και τα χωριά αποτελούσαν φορολογικές ενότητες: Χάσι, ζιαμέτι, τιμάριο, ανάλογα με το σύνολο του φορολογικού εισοδήματος και αποκόμιζε κάποιος Οθωμανός ή και μη Οθωμανός αξιωματούχος. Κάθε ενότητα, στις περισσότερες περιπτώσεις, περιελάμβανε ένα ολόκληρο χωριό, είτε τμήμα ενός χωριού ή και περισσότερα χωριά. Τα φορολογικά εισοδήματα αποτελούνται από ένα κλάσμα επί της παραγωγής και από έναν αριθμό φόρων που βαρύνουν τα άτομα και που πληρώνονται σε μετρητά.
Η Karye-i Vilçiste,[Βιτσίστα] αποτελεί αυτοτελές τιμάριο και ανήκε στον τιμαριούχο Umur και τον αδερφό του Mustafa. Το καλοκαίρι του 1455 τα έσοδα των τιμαριούχων από τους χωρικούς της Βιτσίστας /Μεσοχώρας ήταν τα εξής ποσά:
Από το σιτάρι 150 κοιλά Χ 8 1200 άσπρα
Από το κριθάρι 40 Χ 5 200 άσπρα
Από καρύδια 50 άσπρα
Από το λινάρι και καννάβις 5 άσπρα
Αμπέλια 80 άσπρα
Μελίσσια 20 άσπρα [ένα άσπρο για κάθε κυψέλη]
Από τη δεκάτη [λαχανόπκηποι] 15 άσπρα [10% επί της παραγωγής]
Κεράσια 10 άσπρα
Μύλοι 20 άσπρα
Από τον φόρο αιγοπροβάτων 480 άσπρα [αντιστοιχούν σε 1.440 πρόβατα]
Από το φόρο των χοίρων 10 άσπρα
Από το φόρο των νυφών και των εγκλημάτων * [Niyabet ve Arusi ] 100 άσπρα
Από τη σπέντζα [ Ispençe] 984 άσπρα
Σύνολο 3.174 άσπρα
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: 1. . Γαίες με εισόδημα πάνω από 100.000 άσπρα χαρακτηρίζονται χάσια, αυτές, με πρόσοδο από 20.000 έως 99.999 άσπρα ονομάζονται ζεαμέτια, και όσες αποδίδουν έως και 19.999 άσπρα είναι τα τιμάρια, τα οποία αποτελούν τον περισσότερο συνήθη τύπο έγγειας περιουσίας.
2. Πλήρωναν ένα άσπρο για κάθε 3 πρόβατα
3. Πλήρωναν ένα άσπρο για κάθε 2 χοίρoυς ελευθέρας βοσκής και ένα προς έναν για οικόσιτους.
4. Το κοιλό τον 15ο αι. ζύγιζε περίπου 51,312 κιλά
5. H σπέντζα [ Ispençe]: ήταν προσωπικός φόρος και επιβαρύνει μόνο τον χριστιανικό πληθυσμό. Όπως ορίζεται στο νομικό κώδικα (kanunname) του Μωάμεθ Β΄, οι ενήλικοι άνδρες υποχρεούνταν να πληρώνουν είκοσι πέντε ακτσέδες κατ’ έτος και οι χήρες έξι ακτσέδες / έτος. [ακτσές akçe ή αλλιώς γνωστό ως άσπρο]
* φόρος που το κατέβαλε ολόκληρη η κοινότητα αν γινόταν κάποιο έγκλημα στην περιοχή.
